Onlangs liet Griet Vandermassen, filosofe aan de Gentse universiteit, een ballonetje op (De Morgen, 21 december 2011). Misschien kunnen we de slechtere schoolprestaties van jongens aanpakken door weer aparte klassen in te richten? Terug naar de jongens- en meisjesscholen zoals mijn ouders die gekend hebben. Wie had dat mogen denken? Intussen is mijn verbazing nog steeds niet weggeëbd. Want hoewel Vandermassen de vinger op de wonde legt, slaat ze in haar conclusie de bal mis. Ik deel de bezorgdheid om de grotere schoolachterstand en -uitval bij jongens, maar zie geen heil in aparte klassen. Integendeel zelfs.
Onze samenleving wordt steeds diverser. Scholen moeten die evolutie weerspiegelen, en jongeren leren hiermee om te gaan. Jongens en meisjes uit verschillende culturen en lagen van de bevolking horen daarom samen in één klaslokaal. Gescheiden onderwijs druist hier regelrecht tegenin. Wat is immers de volgende stap: een klassenonderwijs naar Brits model?
Volgens Vandermassen neutraliseert ons onderwijs onder invloed van socialisatietheorieën seksespecifiek gedrag, en zijn vooral jongens hiervan het slachtoffer. Indien dit klopt, is dat de verkeerde strategie. Onderwijs mag de diversiteit niet wegmoffelen, maar moet die net waarderen. Alleen zo kunnen jongeren opgroeien tot gelukkige en zelfstandige individuen.
Overigens is niemand 100 % man of vrouw. We hebben allemaal, in mindere of meerdere mate, mannelijke en vrouwelijke eigenschappen. Gescheiden onderwijs ontkent die realiteit, en legt een extra druk op wie niet volledig aan de gangbare normen beantwoordt. Waar denk je dat een 'meisjesachtige' jongen zich het best thuisvoelt: in een omgeving met alleen maar seksegenoten of in een klas met beide geslachten? Gemengd onderwijs heeft trouwens voor alle leerlingen de beste troeven. Ik pas voor een samenleving waarin jongens hun beeld over vrouwen en seks slechts laten bepalen door het internet. Liever de echte dan een virtuele realiteit...
Toch mogen we de problemen niet miskennen. Steeds meer jongens zitten met tegenzin op de schoolbanken en haken vroegtijdig af. Gedeeltelijk komt dit door de groeiende waardering voor eerder vrouwelijke vaardigheden binnen het onderwijs, terwijl typisch mannelijke gedragingen minder geapprecieerd of zelfs geproblematiseerd worden. Haantjesgedrag is niet per se negatief, maar wordt door veel leerkrachten wel zo ervaren. De steeds grotere nadruk op het emotionele en relationele valt dan weer slecht bij heel wat mannelijke leerlingen. Want met vragen als 'Hoe voel je je hierbij?' jaag je de meeste jongens (en mannen) de gordijnen in.
Die evolutie moet ons trouwens niet verbazen. Het onderwijs is al jaren een echt vrouwenbastion. Je zal anno 2012 meer vrouwen vinden in een voetbalkantine, dan mannen in de leraarskamer. Voor CLB's en pedagogische begeleidingsdiensten geldt wellicht hetzelfde. Dat de klemtoon zo komt te liggen op eerder vrouwelijke eigenschappen mag dan ook geen verrassing heten. Dit los je echter niet op met aparte jongensscholen. Probeer liever (terug) meer mannen voor de klas te krijgen. Dan heb je pas écht gemengd onderwijs.
