Het wordt wennen op de speelplaats. ‘Mijn papa is agent’ krijgt als ultiem argument immers duchtige concurrentie. Kinderen die indruk willen maken op hun leeftijdsgenootjes sporen maar best hun vader aan om zich te herscholen tot GAS-ambtenaar, dé schrik voor al wie met confetti of sneeuwballen gooit. Jong zijn in België is al lang geen pretje meer, maar door de uitbreiding van het systeem van de GAS-boetes lijkt het hek pas echt van de dam.
De weg naar de hel is geplaveid met goede bedoelingen. Toen het parlement in 1999 de gemeentelijke administratieve sancties in het leven riep was dat dan ook met de beste intenties. De sancties moesten lokale overheden helpen om overlast aan te pakken en zo de leefbaarheid te verhogen. Want tot dan toe bleven sluikstorten, wildplassen, of vandalisme meestal onbestraft. Tot grote en terechte ergernis van zowat iedereen. GAS-boetes konden dus soelaas bieden. Maar in verkeerde handen werd dit nuttig instrument een Gruwelijk Asociaal Speeltje. Oftewel geïnstitutionaliseerde verzuring.
Zoals te vrezen viel inspireerde de GAS-reglementering overijverige bestuurders en ambtenaren tot Kafkaiaanse regelneverij. Boetes voor 'belleketrek', broodjes eten op de trappen van een kerk of mensen laten schrikken: je kan het zo gek niet bedenken. Geen wonder dat de GAS-boetes - vooral bij jongeren die zich geviseerd voelen - onder vuur kwamen te liggen.
Het heeft helaas niet mogen baten. Op 30 mei keurde een grote meerderheid van de parlementairen – zij het soms met lange tanden – een uitbreiding en verstrenging van het GAS-systeem goed. Voortaan kunnen ook 14-jarigen tegen een boete aanlopen. Veel te jong om te stemmen maar oud genoeg om te betalen...
Al is dat niet de enige nieuwigheid. In een moeite werd de maximumboete verhoogd en de toepassing verruimd. Scheiding der machten, rechtszekerheid en rechtsgelijkheid komen steeds meer op losse schroeven te staan, de vrees voor willekeur is reëel.
Al loopt het in de praktijk wellicht zo’n vaart niet. In slechts 44 van de 1.800 Vlaams-Brabantse GAS-dossiers uit 2011 waren kinderen betrokken. De overgrote meerderheid handelde om lawaaihinder, vernielingen, lichte beschadigingen, sluikstorten of hondenpoep. Kortom: de Vlaams-Brabantse gemeenten gebruiken de GAS-boetes precies waarvoor ze bedoeld waren. Een rondvraag van Het Laatste Nieuws bij alle Vlaamse burgemeesters leert dan weer dat 67 % niet zinnens is om de minimumleeftijd te verlagen, terwijl 20 % nog onbeslist is. Gezond verstand kan soms wonderen doen. Behalve in Antwerpen dan: daar schrijft men alvast 200.000 euro extra inkomsten in de begroting. Je bent gewaarschuwd!
